«Ἡ μεγάλη πλανητικὴ καὶ κοσμοϊστορικὴ δυνατότητα μιᾶς Ἑνωμένης Εὐρώπης θὰ ἦταν ἡ Ευρασία».
Πρὶν ἀπὸ 24 χρόνια -πάνω στὸν κολοφῶνα τῆς ἀμερικανικῆς μονοκρατορίας- ὁ διορατικὸς Παναγιώτης Κονδύλης εἶχε ἤδη ἀντιληφθεῖ ὅτι ὁδεύουμε σὲ ἕναν πολυπολικὸ κόσμο. Σὲ μία περίοδο κατὰ τὴν ὁποία ἡ Ρωσία εἶχε μετατραπεῖ σὲ μιὰ σχεδὸν τριτοκοσμικὴ χώρα, ἔχοντας ἀπολέσει τὴν αὐτοκρατορία της καὶ ἔχοντας ὑποστεῖ τὴν σαρωτικὴ ἐπέλαση τοῦ νεοφιλευθερισμοῦ, ὁ Κονδύλης διεῖδε ὅτι ἡ καθημαγμένη Ρωσία θὰ ἐπανακάμψει δυναμικὰ στὴν παγκόσμια σκηνή.
Ἐν ὄψει αὐτῆς τῆς προοπτικῆς, μὲ τὴν παράλληλη ἄνοδο τῆς Κίνας καὶ τῆς παρακμῆς τῆς ἀμερικανικῆς ἰσχύος, ὁ Κονδύλης προειδοποιοῦσε ὅτι ἡ Εὐρώπη πρέπει νὰ στραφεῖ στὴν Ρωσία, ὅτι ἡ θὰ πρέπει νὰ υἱοθετήσει τὴν προοπτικὴ τοῦ Εὐρασιανισμοῦ ἀντὶ τοῦ Εὐρωατλανισμοῦ. Μιὰ τέτοια στενὴ συνεργασία θὰ προμηθεύσει στὴν Εὐρώπη τὶς ἀναγκαῖες πρῶτες ὕλες, ἐνῶ ἡ Ρωσία, βρίσκοντας διέξοδο σὲ μία Ἑνωμένη Εὐρώπη θὰ μποροῦσε νὰ ἐλπίζει τὰ πάντα ἀπὸ αὐτήν.
Μία πλούσια καὶ ἑνωμένη Εὐρώπη, ποὺ θὰ περιλαμβάνει ὡς συστατικό της στοιχεῖο τὴν Ρωσία, ἱκανὴ νὰ δρᾶ ἑνιαῖα, θὰ μποροῦσε νὰ παίξει πρωταγωνιστικὸ ρόλο στὶς κοσμοϊστορικὲς ἐξελίξεις τῶν μεγάλων πλανητικῶν ἀγώνων κατανομῆς καὶ ἀνακατανομῆς ἰσχύος ἔναντι τῆς Κίνας καὶ τῶν ΗΠΑ. Ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ τὴν συγκρότηση αὐτῆς τῆς εὐρασιατικῆς συμμαχίας θὰ ἦταν ἡ ἀναγνώρισή της Ρωσίας νὰ μπορεῖ νὰ ἐλέγχει τὸν ζωτικό χῶρο ἐπιρροῆς της στὴν Καυκασία καὶ τὴν Κεντρικὴ Ἀσία.
Ἀκολουθεῖ ἕνα χαρακτηριστικὸ ἀπόσπασμα τοῦ Παναγιώτη Κονδύλη, τὸ ὁποῖο καταδεικνύει πόσο δικαιώνεται σήμερα ἡ πρόγνωση του γιὰ τὶς διεθνεῖς ἐξελίξεις καὶ πόσο μεγάλη σημασία πρέπει νὰ δώσουμε (ἐπιτέλους) στὴν σκέψη του γιὰ νὰ μπορέσουμε ὡς ἔθνος νὰ προσαρμοστοῦμε στὸν νέο κόσμο ποὺ ἔχει ἀνατείλει καὶ νὰ ἀποκτήσουμε ἕναν δυναμικὸ ρόλο μέσα σ’ αὐτόν.
Ὑπενθυμίζουμε ὄτι ὁ Κονδύλης ἔχει ἀποδειχθεῖ ἄκρως διορατικὸς γιὰ τὴν σημερινἠ κατάντια τῆς σύγχρονης Ἑλλάδας, ὅταν τὴν εἴχε προγνώσει σὲ ἀνύποπτους καιρούς. Ἡ σκέψη του πρέπει νὰ ἀποτελέσει ὀδηγὸ γιὰ τὴν χάραξη μιᾶς ἐθνικῆς πολιτικῆς καὶ ὄχι μιὰ εὐκαιρία γιὰ ἀβλαβῆ ἀκαδημαϊκὰ συμπόσια καὶ μεταθανάτιους πανηγυρικούς, στοὺς ὁποῖους ἐχουν ἐπιδοθεῖ κατὰ κόρον τὰ τελευταῖα χρόνια διάφοροι καλοθελητὲς γιὰ λόγους προσωπικῆς προβολῆς καὶ ἄντλησης πολιτικῆς ὑπεραξίας. Ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς καὶ διάφοροι ΝΑΤΟπατριῶτες, ποὺ σήμερα πλειοδοτοῦν σὲ Εὐρωατλαντικὸ ἀντιρωσισμὸ στὸ Οὐκρανικό.
«Μία μακροπρόθεσμη εὐρωπαϊκὴ πολιτικὴ ἀπέναντι στὴ Ρωσία ὀφείλει νὰ προσανατολισθεῖ σ’ αὐτὲς τὶς γεωπολιτικὲς προοπτικές. Ἀσφαλῶς εἶναι δικαίωμα τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν νὰ ἐπιθυμοῦν τὴ διασφάλιση τῆς πλανητικῆς μονοκρατορίας τοὺς μεταξὺ ἄλλων μὲ τὴ συνεχῆ χαλιναγώγηση ἤ καὶ μὲ τὸν κατακερματισμὸ τῆς Ρωσίας. Ὅμως μία ἑνωμένη Εὐρώπη δὲν θὰ εἶχε νὰ κερδίσει πολλὰ πράγματα, ἂν ἐμφανιζόταν ὡς στρατηγικὸς τοποτηρητὴς τῶν Ἀμερικάνων στὴν Ἀνατολικὴ Εὐρώπη καὶ ὡς ὑποστηρικτὴς ὅλων τῶν χωριστικῶν τάσεων μέσα στὴν ἐπικράτεια τῆς πρώην Σοβιετικῆς Ἕνωσης. Ἡ εὐρωπαϊκή, καὶ προπαντὸς γερμανικὴ μυωπία, ὅπως φαίνεται μὲ τὴν ὑποστήριξη τοῦ ἀμερικάνικου σχεδίου γιὰ τὴν ἐπέκταση τοῦ ΝΑΤΟ ἴσαμε τὰ ρωσικὰ σύνορα, δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ δώσει τροφὴ σὲ μία ἀπολύτως θεμιτὴ δυσπιστία τῆς Ρωσίας καὶ νὰ σπρώξει τὴ γιγαντιαία εὐρασιατικὴ χώρα στὴν ἐπιθετικὴ ἀπομόνωση ἤ στὴν ἀγκαλιὰ τῆς Κίνας. Ὅποιος εἶναι ἔστω κι ἐπιφανειακὰ ἐξοικειωμένος μὲ τὴ ρωσικὴ ἱστορία, θὰ πρέπει νὰ γνωρίζει ὅτι καμία entente cordiale μὲ τὴ Ρωσία δὲν εἶναι δυνατή, ἂν δὲν τῆς ἀναγνωρισθεῖ ἐξ ὑπαρχῆς τὸ δικαίωμα νὰ τηρεῖ τὴν τάξη στὴν Καυκασία, στὴν κεντρικὴ Ἀσία καὶ σὲ ὁλόκληρο τὸν σιβηρικὸ χῶρο. Ἡ Εὐρώπη δὲν θὰ εἶχε νὰ χάσει τίποτε, ἂν ἡ Ρωσία ἐπιτελοῦσε μὲ ἐπιτυχία τὸ ἔργο αὐτό, ἀντίθετο μάλιστα. Καὶ δὲν θὰ ὑπῆρχε κίνδυνος ρωσικῆς ἡγεμονίας πάνω σὲ μία πλούσια κι ἑνωμένη Εὐρώπη, ἱκανὴ νὰ δρᾶ πολιτικὰ μὲ ἑνιαῖο τρόπο. Μία τέτοια Εὐρώπη δὲν θὰ εἶχε νὰ φοβηθεῖ τίποτε ἀπὸ τὴν Ρωσία, ἐνῶ ἡ Ρωσία θὰ εἶχε νὰ ἐλπίζει τὰ πάντα ἀπὸ μία τέτοια Εὐρώπη. Συνάμα, στὸ πλαίσιο μίας μεγαλεπήβολης γεωπολιτικῆς ἀναδιάταξης τῆς Εὐρασίας θὰ λύνονταν ἀπὸ μόνα τους ζητήματα ὅπως ἡ ρωσικὴ ἐπιρροὴ στὴν Ἀνατολικὴ Εὐρώπη καὶ οἱ ἀντίστοιχοι φόβοι τῶν λαῶν της.
Ὥστε ἡ μεγάλη πλανητικὴ καὶ κοσμοϊστορικὴ δυνατότητα μίας Ἑνωμένης Εὐρώπης θὰ ἦταν ἡ Ευρασία. Κατ’ ἀρχὴν βέβαια ὑπὸ τὴν ἁπτὴ ἔννοια τῆς διασφάλισης ἐνεργειακῶν πηγῶν καὶ ἀπαραίτητων πρώτων ὑλῶν σὲ ἐποχὴ ὅπου ἐδῶ διαφαίνεται στενότητα καὶ ὀξύνονται οἱ συναφεῖς ἀνταγωνισμοί. Ἀλλὰ ἐπιπλέον καὶ ὑπὸ τὴν ἔννοια μίας ἀποστολῆς, ἡ ὁποία διευρύνει τοὺς ὁρίζοντες καὶ κινητοποιεῖ δυνάμεις».
Π. Κονδύλης «Ἀπό 20ο στὸν 21ο αἰῶνα. Τομὲς στὴν πλανητικὴ πολιτικὴ περὶ τὸ 2000», σελ. 117, 118, ἐκδόσεις «Θεμέλιο», Ἀθήνα, 1998.
ΕΛΛΗΝΙΚΩΣ ΔΙΕΞΕΡΧΟΜΑΙ 